To wyjątkowy moment w roku, mający szczególnie mocno zwrócić uwagę na pogarszający się stan globalnego środowiska oraz wyzwania z tym związane. Po raz pierwszy obchodzony był w roku 1974. Od tego czasu stał się okazją do poruszenia w przestrzeni publicznej tak różnych tematów, jak jakość wody, pustynnienie, ochrona klimatu, tworzenie zielonych miast czy przyjazne dla ludzi i środowiska wzorce rozwoju. Wydarzenie koordynowane jest przez Program ONZ ds. Środowiska (UNEP).

Tematem, wokół którego ogniskować się będzie przekaz globalnych obchodów Światowego Dnia Środowiska i kampanii #DlaPlanety jest różnorodność biologiczna (bioróżnorodność).

W dużym skrócie, bioróżnorodność to: ogół wszystkich organizmów na Ziemi, gatunków w całej ich zmienności oraz tworzonych przez nie ekosystemów

Hasłem globalnych obchodów w tym roku jest przypomnienie, że rok 2020 należy do natury: Time For Nature. Myślą przewodnią, która w tym roku będzie spinać Światowy Dzień Środowiska i całoroczną kampanię #DlaPlanety, jest wezwanie: Ratujmy Naturę. Ratujmy siebie.

 

 

 

 

 

EKOPOSTANOWIENIA TOP 10 – dla właścicieli ogródków 

  1. Wędrując po terenach chronionych nie będę schodził z wytyczonych szlaków 

Parki narodowe i rezerwaty tworzy się głównie w celu zachowania różnorodności biologicznej, ochrony lub odtworzenia zniekształconych ekosystemów, siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów. Turyści poruszający się poza szlakami często nie są świadomi szkód jakie powoduje ich obecność. Przykład z Karkonoskiego Parku Narodowego: turyści nielegalnie poruszający się wzdłuż pasa granicznego z Jakuszyc w kierunku Szrenicy wkraczają do jednej z ostatnich w Polsce ostoi cietrzewia, gatunku zagrożonego wyginięciem. Nawet jednorazowe spłoszenie cietrzewia w okresie zimowym, to dla niego poważny wydatek energetyczny. Pozornie błahy incydent zwiększa ryzyko, że ptak nie przeżyje zimy. Pamiętajmy, że ograniczenia na terenach chronionych to możliwość przeżycia dla tych, którzy potrzebują ochrony!

  1. Zaplanuję wyjazd w zgodzie z naturą

Raz w roku zaplanuj wyjazd wypoczynkowy, który pozwoli ci na bliższy kontakt z naturą. Dowiedz się jakie atrakcje przyrodnicze znajdują się w okolicy, odwiedź miejscowe muzeum przyrodnicze (o ile jest), czytaj z uwagą tablice informacyjne. Zrezygnuj z poruszania się quadem oraz nie zbaczaj ze szlaków turystycznych i wytyczonych tras poruszania się po terenie. Na wyjeździe stosuj się do zasad odpowiedzialnej turystyki, ujętej w haśle „nie pozostaw żadnego śladu” (z ang. leave no trace), zakładającej świadome korzystanie z wszelkich dobrodziejstw przyrody bez pozostawiania śladów swojej obecności, zarówno w postaci śmieci, jak i uszczerbku dla środowiska naturalnego.

  1. Nie będę przywozić z wakacji pamiątek wykonanych z roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem

Aby zaspokoić popyt turystów na egzotyczne pamiątki, okoliczne populacje roślin i zwierząt są intensywnie eksploatowane przez lokalne społeczności lub – co gorsza – przez firmy zajmujące się masową produkcją „pamiątek”. Mechanizm jest niezwykle prosty – kupując takie przedmioty przyczyniasz się do kontynuowania rabunkowej gospodarki zasobami przyrodniczymi. Często prowadzi to do lokalnych eksterminacji poszczególnych populacji, a w niektórych przypadkach wręcz całych gatunków.

  1. Będę rzadziej kosił trawnik

W swoim ogrodzie wyznacz fragment trawnika, którego nie będziesz kosić, albo będziesz kosić rzadziej niż zazwyczaj. Dzięki temu dasz możliwość rozwoju roślinom zielnym, takim jak koniczyna, czy przetacznik, które inni mogą postrzegać jako chwasty.

  1. Zostawię niezagospodarowany kąt ogrodu

Zostawiając niezagospodarowany kąt ogrodu stworzysz miejsce, gdzie różne zwierzęta znajdą miejsce do życia, np. pokrzywy staną się stołówką dla gąsienic motyli rusałki pokrzywnika, a zagrabione jesienią liście posłużą jako zimowe gniazdo dla jeży.

  1. Zainstaluję budki lęgowe/budki dla nietoperzy/hotele dla owadów – do wyboru

Zainstaluj hotel dla owadów, załóż budki lęgowe, lub noclegownie dla nietoperzy.

  1. Nie będę sadził roślin inwazyjnych, które zagrażają rodzimym gatunkom 

Wiele atrakcyjnych roślin sadzonych w ogrodach może stanowić zagrożenie dla rodzimych gatunków. Uciekinierzy z ogródków potrafią narobić dużo zamieszania w naturalnych ekosystemach. Na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska możesz sprawdzić, które gatunki są szczególnie groźne: http://projekty.gdos.gov.pl/igo-lista-inwazyjnych-gatunkow-obcych-roslin

  1. Zrezygnuję z odkomarzania ogrodu 

Komary potrafią utrudnić życie – nie ma co do tego wątpliwości. Jednak musimy być świadomi, że opryski agresywnymi środkami chemicznymi to śmierć nie tylko dla znienawidzonych krwiopijców, ale dla wielu innych gatunków owadów. Pogrom w świecie insektów to mniej pokarmu dla żywiących się nimi ptaków. Zainwestuj więc w moskitiery, naturalne repelenty, świece zapachowe. Posadź rośliny odstraszające komary. A gdy warunki pogodowe zagrożą masowymi wylęgami komarów (długotrwałe deszcze i podtopienia) postuluj za opryskami preparatami biologicznymi.

  1. Zagłosuję na projekt obywatelski do budżetu partycypacyjnego na działania mające na celu ochronę różnorodności biologicznej w moim otoczeniu 

Jeśli w twoim mieście jest budżet partycypacyjny, to zwróć uwagę na projekty mające na celu ochronę różnorodności biologicznej. Takie projekty zazwyczaj mają mniejsze poparcie w porównaniu z inicjatywami na rzecz terenów sportowych, placów zabaw czy remontów ulic i chodników. Wesprzyj je swoim głosem!

  1. Robiąc zakupy wybiorę produkty, przy których zastosowano rozwiązania korzystne dla środowiska 

Twoje codzienne wybory mają znaczenie. Co możesz robić?

Zastanów się, czy spośród kupowanych produktów możesz wybrać takie, przy których zastosowano rozwiązania korzystne dla środowiska?

Zrezygnuj lub ogranicz zużycie plastiku w twoim gospodarstwie domowym. Wygląd niektórych plastikowych śmieci, które trafiają do środowiska może mylić zwierzęta, które postrzegają je jako pożywienie. Wyobraź sobie pisklę karmione przez matkę kawałkami plastiku.

Zrezygnuj lub ogranicz zakupy produktów z olejem palmowym – jego produkcja wiąże się z niekontrolowaną wycinką lasów deszczowych, głównie w Indonezji i Malezji. Lasy deszczowe to centra różnorodności biologicznej na ziemi.

Wybieraj certyfikowane produkty pochodzące ze zrównoważonych upraw, hodowli czy połowów np. ryby z certyfikatem MSC.

Możliwości jest wiele!

BIO-POSTANOWIENIA TOP 10– dla tych co ogródków nie mają 

  1. Wędrując po terenach chronionych nie będę schodził z wytyczonych szlaków  

Parki narodowe i rezerwaty tworzy się głównie w celu zachowania różnorodności biologicznej, ochrony lub odtworzenia zniekształconych ekosystemów, siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów. Turyści poruszający się poza szlakami często nie są świadomi szkód jakie powoduje ich obecność. Przykład z Karkonoskiego Parku Narodowego: turyści nielegalnie poruszający się wzdłuż pasa granicznego z Jakuszyc w kierunku Szrenicy wkraczają do jednej z ostatnich w Polsce ostoi cietrzewia, gatunku zagrożonego wyginięciem. Nawet jednorazowe spłoszenie cietrzewia w okresie zimowym, to dla niego poważny wydatek energetyczny. Pozornie błahy incydent zwiększa ryzyko, że ptak nie przeżyje zimy. Pamiętamy, że ograniczenia na terenach chronionych to możliwość przeżycia dla tych, którzy potrzebują ochrony!

  1. Zaplanuję wyjazd w zgodzie z naturą

Raz w roku zaplanuj wyjazd wypoczynkowy, który pozwoli ci na bliższy kontakt z naturą. Dowiedz się jakie atrakcje przyrodnicze znajdują się w okolicy, odwiedź miejscowe muzeum przyrodnicze (o ile jest), czytaj z uwagą tablice informacyjne. Zrezygnuj z poruszania się quadem oraz nie zbaczaj ze szlaków turystycznych i wytyczonych tras poruszania się po terenie. Na wyjeździe stosuj się do zasad odpowiedzialnej turystyki, ujętej w haśle „nie pozostaw żadnego śladu” (z ang. leave no trace), zakładającej świadome korzystanie z wszelkich dobrodziejstw przyrody bez pozostawiania śladów swojej obecności, zarówno w postaci śmieci, jak i uszczerbku dla środowiska naturalnego.

  1. Nie będę przywozić z wakacji pamiątek wykonanych z roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem

Aby zaspokoić popyt turystów na egzotyczne pamiątki, okoliczne populacje roślin i zwierząt są intensywnie eksploatowane przez lokalne społeczności lub – co gorsza – przez firmy zajmujące się masową produkcją „pamiątek”. Mechanizm jest niezwykle prosty – kupując takie przedmioty przyczyniasz się do kontynuowania rabunkowej gospodarki zasobami przyrodniczymi. Często prowadzi to do lokalnych eksterminacji poszczególnych populacji, a w niektórych przypadkach wręcz całych gatunków.

  1. Posadzę na balkonie gatunki przyjazne owadom zapylającym

Pamiętaj by przez cały sezon na Twoim balkonie nie zabrakło roślin przyjaznych pszczołom i innym owadom zapylającym: pszczołom samotnicom, trzmielom, motylom. Pozostaw na zimę suche rośliny – ich nasiona to zimowy pokarm wielu drobnych ptaków np. wróbli, czy sikorek.

  1. Za zgodą zarządcy terenu posadzę rośliny przydatne owadom zapylającym w sąsiedztwie mojego bloku

Nie musisz ograniczać się do balkonu. Porozmawiaj z Zarządcą terenu, czy na części trawnika lub w donicach w sąsiedztwie Twojego bloku, można zasiać rośliny przydatne owadom zapylającym?

Podobnie jak na balkonie – suche rośliny pozostaw na zimę – ich nasiona to zimowy pokarm wielu drobnych ptaków np. wróbli, czy sikorek.

  1. Zgłoszę do Zarządcy terenu propozycję wzbogacenia zieleni osiedlowej o nasadzenia drzew lub krzewów przydatnych owadom zapylającym lub ptakom

Zgłoś Zarządcy terenu pomysł dosadzenia drzew lub krzewów. Zwróć uwagę, by były one przydatne różnym zwierzętom. Takie gatunki jak głóg, dereń, czy czeremcha, wiosną zapewniają pokarm owadom, a jesienią i zimą owoce, którymi żywią się ptaki.

  1. Zgłoszę do Zarządcy terenu propozycję założenia ogródka deszczowego

Zgłoś Zarządcy terenu pomysł założenia ogródka deszczowego. Instalacja pozwoli na przechwycenie części wody spływającej z rynien do kanalizacji, a tym samym na zatrzymanie wody w gruncie. To natomiast przełoży się na lepszą kondycję zieleni osiedlowej. Kwitnące rośliny mokradłowe zasadzone w ogródku będą stanowić dodatkową bazę pokarmową dla owadów zapylających.

  1. Zgłoszę do Zarządcy terenu propozycję założenia osiedlowego kompostownika

Organizacja osiedlowego kompostownika to duże wyzwanie. Ale przyniesie też dużo korzyści. Powstała w wyniku kompostowania próchnica może zostać wykorzystana do nawożenia trawników i miejskiej zieleni. Zwiększy to możliwości retencyjne gleby i bardzo pozytywnie wpłynie na faunę glebową np. dżdżownice. Używając własnego kompostu ograniczymy też używanie produkowanych z torfu podłoży ogrodniczych, dzięki czemu przyczynimy się do ochrony torfowisk.

  1. Zagłosuję na projekt obywatelski do budżetu partycypacyjnego na działania mające na celu ochronę różnorodności biologicznej w moim otoczeniu 

Jeśli w twoim mieście jest budżet partycypacyjny, to zwróć uwagę na projekty mające na celu ochronę różnorodności biologicznej. Takie projekty zazwyczaj mają mniejsze poparcie w porównaniu z inicjatywami na rzecz terenów sportowych, placów zabaw czy remontów ulic i chodników. Wesprzyj je swoim głosem!

  1. Robiąc zakupy wybiorę produkty, przy których zastosowano rozwiązania korzystne dla środowiska 

Twoje codzienne wybory mają znaczenie. Co możesz robić?

Zastanów się, czy spośród kupowanych produktów możesz wybrać takie, przy których zastosowano rozwiązania korzystne dla środowiska?

Zrezygnuj lub ogranicz zużycie plastiku w twoim gospodarstwie domowym. Wygląd niektórych plastikowych śmieci, które trafiają do środowiska może mylić zwierzęta, które postrzegają je jako pożywienie. Wyobraź sobie pisklę karmione przez matkę kawałkami plastiku.

Zrezygnuj lub ogranicz zakupy produktów z olejem palmowym – jego produkcja wiąże się z niekontrolowaną wycinką lasów deszczowych, głównie w Indonezji i Malezji. Lasy deszczowe to centra różnorodności biologicznej na ziemi.

Wybieraj certyfikowane produkty pochodzące ze zrównoważonych upraw, hodowli czy połowów np. ryby z certyfikatem MSC.

Możliwości jest wiele!

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA