Telefon komórkowy stał się nieodłącznym elementem naszego życia. Przestajemy dostrzegać otaczający nas świat, ponieważ zastąpiliśmy go tym wirtualnym. Zapewne każdemu z nas nieobcy jest obrazek osób idących ulicą, albo co gorsza przechodzących przez jezdnię, wpatrzonych w ekran swojego telefonu. W pociągu, tramwaju, na spacerze, a nawet podczas spotkań ze znajomymi nieustannie sprawdzamy pocztę, wiadomości czy media społecznościowe. 

Wyjście z domu bez telefonu wywołuje niepokój i poczucie, że omija nas coś bardzo ważnego. Telefon używany jest praktycznie do wszystkiego – do słuchania muzyki, oglądania filmów, surfowania po Internecie, robienia zakupów online, robienia zdjęć i nagrywania filmów. Jednak linia pomiędzy używaniem telefonu a jego nadużywaniem jest bardzo cienka. Kiedy zatem mówimy o uzależnieniu od telefonu i jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

Poniżej krótki test. Zaznacz te opisy, które pasują do Ciebie *

  • nie rozstaje się z telefonem nawet na moment
  • niezależnie gdzie jestem i co robię (np. stoję przy kasie, jestem u lekarza, w banku itp.) odczuwam silny przymus odebrania telefonu
  • sprawdzam powiadomienia na telefonie co kilka minut
  • nawet w sytuacji spotkania towarzyskiego zdarza mi się wyjąć telefon komórkowy, by sprawdzić  czy nie mam powiadomień
  • odczuwam niepokój gdy mój telefon długo się nie odzywa 
  • przedkładam kontakt telefoniczny nad kontakt typu face to face
  • odczuwam niepokój, gdy nie mogę skorzystać z telefonu
  • gdy zdarzy mi się wyjść z domu bez telefonu, zawsze po niego wracam
  • odczuwam niepokój lub/i panikę gdy rozładuje mi się telefon i nie mam możliwości go naładować
  • staram się zawsze mieć przy sobie zapasową ładowarkę lub naładowany powerbank
  • uważnie nasłuchuję dzwonka telefonu lub powiadomień o sms-ach, wiadomościach z komunikatorów typu Messenger, facebook itp.
  • czasami wydaje mi się, że  słyszę dźwięk dzwonka lub wibracje, gdy tymczasem nic takiego nie ma miejsca
  • sprawdzanie powiadomień, mediów społecznościowych, serfowanie po Internecie to moja ostatnia czynność przed zaśnięciem
  • po przebudzeniu od razu sięgam po telefon

Jeśli zaznaczyłeś przynajmniej dwa z wyżej wymienionych opisów fonoholizu, problem może dotyczyć Ciebie !

*opracowanie własne

Uzależnienie od telefonu, tak jak każde inne uzależnienie, przekłada się na życie rodzinne. Stopniowo rozluźnieniu ulegają relacje rodzinne, zaniedbywane są obowiązki domowe oraz zawodowe. Wraz z pogłębianiem się nałogu, osoba uzależniona zaczyna odczuwać problemy zdrowotne takie jak bezsenność ( fonoholik często do późnych godzin nocnych serfuje po Internecie), bóle głowy, zmęczenie, bóle mięśni. Innym bardzo poważnym problemem, który może rozwinąć się u fonoholików jest depresja. Uzależnienia i depresja często idą ze sobą w parze. Izolacja od otoczenia, utrata radości życia, utrata zainteresowań, zaburzony rytm dnia i rozregulowany zegar biologiczny. Jednym z typowych objawów depresji jest anhedonia czyli stan w który uzależniony przestaje odczuwać jakąkolwiek radość z życia. Nałogowiec musi ciągle zwiększać ilość czasu spędzanego z telefonem, by czuć cokolwiek.

Uzależnienie od telefonu u dzieci i młodzieży

Uzależnienie od telefonu u dzieci i młodzieży to problem niezwykle powszechny. Nastolatki używają go najczęściej do kontaktów z rówieśnikami, sprawdzania mediów społecznościowych i gier, dzieciom młodszym służy do oglądania bajek. Uzależniają się od telefonów coraz młodsze dzieci. Ostatnio widziałam dziecko, w wózku, 2 -2,5 letnie, które podczas spaceru z mamą, bawiło się telefonem.  Nie bez racji wielu rodziców, nawet tych bardziej sceptycznych wobec nadmiaru elektroniki w życiu swoich dzieci, wyposaża swoje pociechy  w telefon argumentując to np. względami bezpieczeństwa.

Kiedy więc powinna się nam zapalić czerwona lampka sygnalizująca uzależnianie się dziecka od telefonu. Takim sygnałem mogą być np. opuszczanie się dziecka w nauce, brak zainteresowania dla spotkań z rówieśnikami, czy hobby, które wcześniej miało. Może też częściej dochodzić w domu do kłótni o telefon. Dziecko zaczyna coraz bardziej gwałtownie reagować, gdy rodzic chce mu, w ramach kary, ograniczyć korzystanie z telefonu.

Nadużywanie telefonu to także coraz częstszy problem w szkołach. Niektórzy nauczyciele próbują sobie z tym radzić przez zakaz wnoszenia telefonów do klasy  czy nakaz odkładania ich w jednym miejscu na czas lekcji. Nie do końca jednak rozwiązuje to problem. W takich przypadkach dziecko może być rozdrażnione i zdekoncentrowane, bo myśli tylko o tym, by jak najszybciej odzyskać telefon. Dość charakterystyczną cechą u dzieci i nastolatków uzależnionych od telefonu jest też całkowite zobojętnienie na to, co robią, gdy nie mogą korzystać z telefonu. Żadna inna atrakcja nie przedstawia dla nich wartości, bo za jedyną, godną swojej uwagi rozrywkę, uważają telefon.

Czy można pokonać uzależnienie od telefonu?

Uzależnienie od telefonu to takie samo uzależnienie jak każde inne i dlatego musi być traktowane w tych samych kategoriach. Jednak w przypadku tego nałogu, nie można po prostu całkowicie odciąć się od telefonu, jak ma to miejsce na przykład w przypadku uzależnienia od alkoholu lub narkotyków, ponieważ telefon stał się częścią naszego świata. W tej sytuacji najważniejsze jest nauczenie się kontrolowania na nowo własnego życia.

Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, leczenie fonoholizmu to proces długotrwały i złożony. Warto jest poszukać fachowej pomocy. Bardzo pomocna jest w tym psychoterapia. Pomoże ona zrozumieć skąd tak naprawdę wzięło się uzależnienie – jakie problemy za nim stoją i jakie mechanizmy je powodują. Zrozumienie jest już krokiem w stronę wyleczenia.

Autorka artykułu: Jolanta Korczowska-Jankowiak, psycholog współpracujący z Punktem Informacyjno-Konsultacyjnym w Skokach

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA