Już od pierwszych godzin 27 grudnia 1918 roku szeregi powstańczych oddziałów zasilali obywatele Ziemi Skockiej, mieszkańcy miasta i okolicznych wiosek. Spośród pochodzących ze Skoków kilkudziesięciu powstańców część znalazło swój wieczny odpoczynek na cmentarzu parafialnym. Kiedy więc w 2003 r. zbliżała się 85. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego, nadarzyła się okazja, aby upamiętniając bohaterstwo mieszkańców Ziemi Skockiej wykonać kolejny gest przyczyniający się do ochrony ważnych dla nas wszystkich pamiątek znajdujących się na cmentarzu parafialnym – cmentarzu, który choć pozostaje pod ochroną konserwatorską, to jednak wymaga przede wszystkim naszej ciągłej troski.
Osią pomysłu było umieszczenie przed wejściem na cmentarz tablicy informacyjnej z nazwiskami powstańców tam pochowanymi tak, aby czytający mógł utożsamić się z naszymi bohaterami, odnajdując wśród nich swoich dziadków, ojców, braci czy znajomych. Pomysł ten okazał się tyleż oryginalny, co trudny w realizacji. Okazało się bowiem, że podjęto się, pierwszej od samego 1919 roku, próby ustalenia nazwisk powstańców pochowanych w Skokach. Niestety – nie ma w naszym kraju jednolitego wykazu uczestników powstania – nie ma go w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie, w Towarzystwie Pamięci Powstania Wielkopolskiego, w Muzeum Powstania na poznańskim Starym Rynku, w Archiwum Państwowym lub innych instytucjach gromadzących dane historyczne. Nie było takich danych również w Skokach.
Między innymi z tego powodu, organizatorzy wykonania tablicy zwrócili do mieszkańców z prośbą o pomoc i niezbędne informacje. Odzew przekroczył wszelkie oczekiwania – na apel odpowiedziało wiele osób, które wzbogacając tę inicjatywę swoimi pomysłami i pracą sprawiły, że miała ona prawdziwie obywatelski charakter, a odsłonięcie tablicy pamiątkowej niezwykle wzruszającą oprawę. Honorowy patronat nad tą inicjatywą objęli: Burmistrz Skoków Tadeusz Kłos i ówczesny proboszcz parafii pw. św. Mikołaja w Skokach Zdzisław Błaszczyk.
Szczególne podziękowania należą się jednak tym, którzy przekazali swe darowizny na subkonto bankowe. Dokonano 20 wpłat, które pozwoliły pokryć znaczną część kosztów związanych z samym wykonaniem tablicy.
ZDJECIE TABLICY – 2 zdjęcia
Uroczystego poświęcenia tablicy pamiątkowej dokonał w dniu 27 grudnia 2003 r. ks. proboszcz Zdzisław Błaszczyk, a odsłonięcia por. Władysław Gąska, kawaler orderu Virtuti Militari oraz Marian Klewenhagen, syn Powstańca Wielkopolskiego Brunona Klewenhagen.
Tekst umieszczony na pamiątkowej tablicy poświęconej skockim Powstańcom pochowanym na cmentarzu parafialnym brzmi:
,,Kiedy pod koniec 1918 r. powstawała niepodległa Polska, znaczna część Wielkopolski nadal należała do Niemiec. W tym czasie w Poznaniu przebywał Ignacy Jan Paderewski. Jego płomienne przemówienie dało impuls do spontanicznego wybuchu radości i patriotycznego entuzjazmu – Wielkopolanie chwycili za broń. Szeregi powstańczych oddziałów tworzyli również obywatele Ziemi Skockiej, którzy dla sprawy niepodległości gotowi byli oddać nawet swoje życie. Wielu Powstańców – po latach – znalazło na tym cmentarzu miejsce wiecznego spoczynku.
Są to śp.:
Jan Białożyński Franciszek Błoch Leopold Brajewski Franciszek Bromberek Franciszek Brożyński Marian Cugeher Bronisław Czerwiński Bronisław Ey Franciszek Glinkiewicz Władysław Gościński Władysław Graczyk Władysław Groszak Leon Grześkowiak Antoni Jarzembowski |
Franciszek Jerzak Jan Kaczmarek Karol Kiełczewski Stanisław Kiełczewski Antoni Kubacki Franciszek Kujawa Piotr Kurczewski Bronisław Lisiecki Edmund Maćkowiak Jan Maćkowiak Jerzy Matelski Jan Michalski Ludwik Promiński Franciszek Radziński |
Jan Rajewski Ludwik Ranke Aleksander Ratajczak Marian Skwierzyński Stanisław Stachowiak Antoni Surdyk Jan Szcześniak Czesław Śliwiński Stefan Ślósarczyk Leon Walter Jan Wilczyński Walenty Wiśniewski Franciszek Witkowski Walery Żelazny |
oraz
Brunon Klewenhagen i Andrzej Kłosowski, którzy zginęli w hitlerowskich obozach zagłady, a ten cmentarz jest symbolicznym miejscem ich spoczynku.
W osiemdziesiątą piątą rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego
obywatele Ziemi Skockiej
27 grudnia 2003 r.