Od wieków ludzie używają różnych substancji chemicznych, które wpływają na ich nastrój, samopoczucie i postrzeganie rzeczywistości.
Wśród nich znajdują się zarówno substancje powszechnie akceptowane np. kofeina zawarta w kawie czy teina – składnik herbaty, jak i substancje szkodliwe.
Do tych drugich zaliczane są m. in. nikotyna, alkohol spożywany w większych ilościach, narkotyki, dopalacze czy leki stosowane niezgodnie z zaleceniami. Powszechnie wiadomo, że można się od nich uzależnić.
W dzisiejszych czasach, obok występowania uzależnień od środków chemicznych, coraz częściej wskazuje się na problem tzw. uzależnień behawioralnych.
To nowa grupa uzależnień psychicznych, które wiążą się z wielokrotnym, długotrwałym i utrwalonym powtarzaniem pewnych, konkretnych czynności. Podejmowanie ich ma na celu zredukowanie złego samopoczucia i wewnętrznego napięcia u osoby je wykonującej, osiągnięcie przez nią uczucia przyjemności, zaspokojenia, radości czy nawet euforii.
Uzależnienie od wykonywania danej czynności pojawia się w momencie, gdy towarzyszy jej wewnętrzny przymus lub silne pragnienie rozpoczęcia i jak najdłuższego kontynuowania działania, a po krótkotrwałym uczuciu zadowolenia i ulgi po jego zakończeniu, pojawia się jeszcze silniejsza potrzeba powtórzenia.
Do uzależnień behawioralnych według różnych klasyfikacji zalicza się m.in.
- zakupoholizm,
- patologiczny hazard,
- kompulsywne objadanie się,
- ortoreksję – nadmierną koncentrację na zdrowym jedzeniu,
- uzależnienie od seksu lub pornografii,
- pracoholizm,
- uzależnienie od używania komputera i gier komputerowych,
- siecioholizm – uzależnienie od użytkowania sieci internetowej,
- fonoholizm – uzależnienie od telefonu komórkowego,
- uzależnienie od używania kart płatniczych,
- kleptoholizm (kleptomanię) – uzależnienie od okradania,
- uzależnienie od środków masowego przekazu np. TV, komputera
- tanoreksję – uzależnienie od opalania się w solarium,
- bigoreksję – przesadną dbałość o sylwetkę poprzez ćwiczenia fizyczne, restrykcyjną dietę, stosowanie sterydów anabolicznych,
- uzależnienie od zabiegów medycyny estetycznej i chirurgii plastycznej.
Wspólną cechą wszystkich uzależnień jest zaburzona kontrola impulsów, którym dana osoba nie jest w stanie się oprzeć, a poddanie się im przynosi poczucie ulgi.
Cechą charakterystyczną uzależnień natomiast jest narastanie trudności w kontrolowaniu zażywania danej substancji czy wykonywania danej czynności oraz zwiększenie tolerancji (narastanie wewnętrznej potrzeby częstotliwości zażywania substancji czy podejmowania czynności uzależniającej).
Natomiast brak środka uzależniającego lub w momencie, gdy czynność zostanie przerwana bądź możliwość jej wykonywania zostanie ograniczona, pojawiają się niepożądane objawy abstynencyjne, inaczej odstawienne. Należą do nich m.in.:
- zaburzenia fizjologiczne ze strony organizmu np. nadmierna potliwość, drżenie rąk, bóle głowy czy bezsenność,
- problemy natury psychologicznej np. zachowania agresywne, rozdrażnienie, nasilony lęk, wstyd czy poczucie winy itp.
Uzależnienia mają destrukcyjny wpływ na życie człowieka. Osoba uzależniona powtarza dane zachowanie pomimo świadomości, że jest ono niezdrowe, a nawet niebezpieczne dla jej funkcjonowania w sferze zawodowej, rodzinnej czy psycho-społecznej.
Odrzuca negatywne opinie otoczenia na temat negatywnych konsekwencji nałogu, często żyje w stworzonym przez siebie świecie zaprzeczeń i mitów.
W różnych instytucjach Gminy Skoki dostępne są ulotki, broszury i gazetki, które mogą zainteresować osoby borykające się z problemami uzależnień, zarówno chemicznych jak i behawioralnych.
Zawierają one ważne adresy i telefony pomocowe.
Zachęcamy do zapoznania się z nimi.