Metropolitalny plan adaptacji do zmian klimatu

Powstanie „Plan adaptacji do zmian klimatu dla Metropolii Poznań”. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza i stowarzyszenie Metropolia Poznań podpisały porozumienie o współpracy badawczej oraz umowę o realizacji badań naukowych związanych z tym dokumentem. Na Plan adaptacji wpływ będą mieli mieszkańcy Metropolii. Działania wspiera realizowany przez UAM międzynarodowy projekt TeRRIFICA.

Współpraca Metropolii Poznań i UAM doprowadzi do powstania wyjątkowego w skali kraju Planu adaptacji do zmian klimatu dla całego obszaru metropolitalnego. – Bardzo cieszę się z tego porozumienia – mówi Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak, prezes Metropolii Poznań – Cieszy mnie zwłaszcza to, że będziemy opierać się na wiedzy ekspertów z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Żyjemy w czasach, w których łatwo wyrażać pochopne opinie, niepoparte rzetelną wiedzą. W dobie gorących dyskusji i radykalnych pomysłów chcemy więc na chłodno i w oparciu o fakty podejmować ważne decyzje. Zwłaszcza, że wpłyną one nie tylko na nas, ale i na przyszłe pokolenia.

Punktem wyjścia do prac nad dokumentem jest udział Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w międzynarodowym projekcie TeRRIFICA (Territorial RRI Fostering Innovative Climate Action). – Uniwersytet jest zakorzeniony w nauce, ale i w otoczeniu, w którym działa – przekonuje prof. Bogumiła Kaniewska, Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza – Realizując naszą uczelnianą misję służby człowiekowi i społeczeństwu wychodzimy poza laboratoria i biblioteki. Przykładem jest ten konkretny projekt, który pokazuje naszą gotowość do reagowania na bieżące problemy, w tym na tak istotne jak zmiany klimatu.

Połączenie wiedzy naukowców i doświadczeń mieszkańców będzie możliwe dzięki zaangażowaniu urzędników i mieszkańców 23 samorządów tworzących Metropolię Poznań. –Już mamy konkretne osiągnięcia – podkreśla Tomasz Łubiński, wicestarosta poznański – Mamy liczne termomodernizacje budynków, stawiamy na rozwój fotowoltaiki. Z drugiej strony usuwamy złe rozwiązania z przeszłości skutecznie zachęcając do wymiany elementów azbestowych czy pieców węglowych na bardziej ekologiczne rozwiązania. Myślę, że w ramach wspólnego działania całej Metropolii będzie to jeszcze skuteczniej wcielane w życie.

– Na Plan adaptacji do zmian klimatu złożą się analiza zjawisk klimatycznych, ocena wrażliwości i podatności Metropolii na zmiany klimatu, określenie potencjału adaptacyjnego i analiza ryzyk i szans rozwojowych – wylicza Krzysztof Mączkowski, koordynator projektu ze strony Metropolii Poznań – Prace nad Miejskim Planem Adaptacji dla Poznania pokazały, że najbardziej wrażliwe na zmiany klimatu są zdrowie publiczne, gospodarka przestrzenna, gospodarka wodna i transport. Teraz sprawdzimy jakich obszarów dotyczy to w przypadku całej, zróżnicowanej przecież Metropolii.

TeRRIFICA to projekt o charakterze społecznym, ukierunkowany na przeciwdziałanie zmianom klimatu i adaptację do skutków tych zmian. Uczestniczą w nim regiony z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Polski, Serbii i Białorusi. – Te regiony różnią się pod względem geograficznym i kulturowym, ale też instytucjonalnym, co widać po odmiennych strategiach działań na rzecz klimatu – twierdzi prof. Paweł Churski,Dziekan Wydziału Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, uniwersytecki koordynator projektu TeRRIFICA – Zależy nam na podejściu obywatelskim. Chcemy być moderatorami w tym projekcie, korzystać z doświadczenia życiowego mieszkańców. Chodzi o połączenie wiedzy teoretycznej i praktycznej. Każdy z nas najlepiej obserwuje zmiany blisko miejsca, gdzie mieszka, a bezpośrednio odczuwając wpływ konkretnych problemów łatwiej też proponować konkretne rozwiązania.

W Polsce projekt realizowany jest przez zespół pracowników UAM we współpracy z partnerami zewnętrznymi, m.in. stowarzyszeniem Metropolia Poznań, Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego, Poznańską Szkołą Społeczną im. Wandy Błeńskiej, Stowarzyszeniem Ekologiczne Puszczykowo, Centrum Promocji Ekorozwoju oraz Poznańskim Parkiem Naukowo-Technologicznym.

Jednym z efektów współpracy jest innowacyjne narzędzie „Mapuj Klimat” służące do identyfikacji efektów zmian klimatu w przestrzeni (mapujklimat.terrifica.eu/).

– Na ogólnodostępnej platformie internetowej, na interaktywnej mapie można oznaczać miejsca widocznych skutków zmian klimatu – opisuje Patryk Kaczmarek z zespołu realizującego projekt TeRRIFICA – Zebrane w ten sposób informacje (w tym propozycje rozwiązań lokalnych problemów klimatycznych) będą przetwarzane i analizowane w ramach „żywego laboratorium” tworzonego przez mieszkańców.

Zebrane dane będą punktem wyjścia dla planowanych na maj i czerwiec 2021 warsztatów o zagrożeniach związanych ze zmianami klimatu. – Warsztaty odbędą się prawdopodobnie w formie on-line – zapowiada prof. UAM Damian Łowicki z Zakładu Geografii Kompleksowej WGSEiGP – Przeprowadzimy je metodą World Café – uczestnicy zostaną podzieleni na 3 grupy, z których każda będzie analizować 3 zagadnienia tematyczne, uwzględniając ustalenia wypracowane przez członków innych grup. Zapraszamy do udziału wszystkich mieszkańców poszczególnych gmin i miast, w tym przedsiębiorców, których działalność może zostać zakłócona w związku ze skutkami zmian klimatu, oraz organizacje pozarządowe.

Dodatkowo oficjalne dane udostępnią urzędy miast i gmin. W każdym samorządzie Metropolii przynajmniej jeden z urzędników będzie bezpośrednio zaangażowany w projekt. Połączenie danych urzędowych z głosami zebranymi m.in. od mieszkańców (z narzędzia Mapuj Klimat oraz podczas warsztatów) pozwoli naukowcom na pracę na bogatym materiale. Plan adaptacji do zmian klimatu dla Metropolii Poznań ma być gotowy do końca 2021 roku.