Unia Europejska
Z KART HISTORII!
SKOCZANIN – OBROŃCA WESTERPLATTE ZDZISŁAW KRĘGIELSKI !
Zdzisław Jan Kręgielski (1912- 1987)- podporucznik , obrońca Westerplatte, komandor porucznik w stanie spoczynku, urodził się 15 września 1912 w Skokach.
Zdzisław Kręgielski, syn urzędnika państwowego i przyszłego Powstańca Wielkopolskiego Wiktora Kręgielskiego i Anny Ratuszewskiej urodził się 15 września 1912 w Skokach- nie wiemy w którym okresie Kręgielscy, a wraz z nimi przyszły obrońca Westerplatte, opuścili skockie środowisko. Z publikacji dot. Zdzisława Kręgielskiego dowiadujemy się, że w roku 1933 zdobył on małą maturę w Gimnazjum Humanistycznym im. Świętej Barbary w Chodzięży. We wrześniu 1933 młody Zdzisław powołany został do służby wojskowej, którą odbywał w 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Inowrocławiu, gdzie w kwietniu 1934 ukończył dywizyjny kurs podchorążych rezerwy. Następnie odbył kurs aplikacyjny przy 62 Pułku Piechoty w Bydgoszczy, a 15 października 1934 został przyjęty do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, którą ze stopniem podporucznika ukończył 15 października 1936. W tym też roku rozpoczął zawodową służbę wojskową na stanowisku dowódcy plutonu w 69 Pułku Piechoty w Gnieźnie.
4 sierpnia 1939, a więc kilkanaście dni przed napadem hitlerowskich Niemiec na Polskę, Zdzisław Kręgielski przeniesiony został do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte na stanowisko dowódcy placówki „Przystań”. Placówka ta,1 września 1939 o godz. 4.48 jako pierwsza stawiła opór nacierającym wojskom hitlerowskim i rozpoczęła jedną z pierwszych bitew II wojny światowej. Mieli walczyć sześć godzin. Tymczasem na Składnicę przez siedem dni spadała lawina ognia i stali z Pancernika „Schleswig – Holstein”, który z bliskiej odległości „z burty” ostrzeliwał pozycje polskich żołnierzy. Placówka „Przystań” nie została zdobyta przez Niemców, ale później przyszło najgorsze: kapitulacja i pięcioletnia niewola. Podporucznik Zdzisław Kręgielski odbywał ją min. w Oflagu w Linzu w Austrii oraz w Oflagu II C w Woldenbergu (Dobiegniewie), gdzie uczestnicząc w działalności konspiracyjnej, 2 lutego 1945 doczekał się wyzwolenia.
Po wyzwoleniu podporucznik Kręgielski wrócił do Gniezna i rozpoczął pracę w Zarządzie Miejskim Związku Walki Młodych na stanowisku instruktora wychowania fizycznego. W kwietniu 1945 po zweryfikowaniu przez komisję wojskową został awansowany do stopnia porucznika i skierowany do służby w Ludowym Wojsku Polskim. W tym okresie, od maja 1945 do września 1946 służył jako instruktor w Szkole Specjalistów Morskich Marynarki Wojennej w Gdyni Oksywiu. W 1947, „jako element klasowy niepewny politycznie”, został zwolniony z wojska i przeszedł do cywila.
Napotykając na trudności w podjęciu pracy, do 1949 Zdzisław Kręgielski pracował dorywczo w kilku zakładach na wybrzeżu. W tym też czasie, 23 października 1948 w Poznaniu zawarł związek małżeński z Janiną Bruzda, a w 1949 zamieszkał w Poznaniu, tj. w mieście, z którego pochodziła jego żona, gdzie ostatecznie znalazł swe miejsce na ziemi. Tutaj ukończył wieczorowe technikum budowlane i pracował w budownictwie, działał w ruchu racjonalizatorskim i był rzecznikiem patentowym.
Działał też w ruchu kombatanckim i tak długo, jak tylko mu zdrowie na to pozwalało chętnie uczestniczył w spotkaniach z młodzieżą, której przekazywał historię walk w obronie polskiego morza. Od 1966 korespondował z Heinzem Denkerem, niemieckim podoficerem z grupy desantowej, służącym w 1939 na pancerniku „Schlezwig – Holstein”. Kombatanci, walczący w przeszłości po przeciwnych stronach, wymieniali wspomnienia z walk na Westerplatte.
Zdzisław Kręgielski starał się też ujawnić przyćmioną legendą o majorze Henryku Sucharskim, prawdę o bohaterskiej postawie rzeczywiście kierującego obroną Westerplatte kapitana Franciszka Dąbrowskiego.
Za bohaterską walkę obronną we wrześniu 1939 Zdzisław Kręgielski został odznaczony: Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności, Odznaką Grunwaldu i Medalem Za Odrę, Nysę i Bałtyk. Jego późniejsza praca zawodowa oraz zaangażowanie społeczne zostały też w stosownym czasie pozytywnie ocenione przez władze państwowe, zawodowe i społeczne. Zdzisław Kręgielski został odznaczony min. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10 lecia Polski Ludowej, Medalem 30 lecia Polski Ludowej, Odznaką Przodownika Pracy i Złotą Odznaką Związków Zawodowych oraz Odznakami Za Zasługi dla Miasta Poznania i Miasta Gdańska
W 1980r. dowództwo Marynarki Wojennej awansowało bohatera z Westerplatte – Zdzisława Kręgielskigo do stopnia komandora w stanie spoczynku.
Zdzisław Kręgielski zmarł 31 lipa 1987r. i spoczął w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym w Poznaniu na Junikowie.
Ps. Przy pisaniu w/w artykułu korzystałem z publikacji Wojciecha Owsianowskiego pt. : „Tradycje morskie Wielkopolan (część VIII) LUDZIE ZASŁUŻENI…….”- zamieszczonej w „KOŁOBRZESKICH WIADOMOŚCIACH”- edycja polsko –niemiecka nr 45 czerwiec-sierpień 2014 oraz z artykułu. Mariana Borowiaka pt. „Wągrowczanie na morzach świata- Komandor podporucznik rezerwy Zdzisław Kręgielski – Skoczanin Obrońca Westerplatte” zamieszczonego w Kwartalniku „Ziemia Wągrowiecka” nr 1 z 1999 r.
Udział Zdzisława Kręgielskiego w obronie Westerplatte poznamy w trakcie lektury powieści Melchiora Wańkowicza pt „Westerplatte” oraz w powstałym na jej podstawie legendarnym już filmie polskim pt „Westerplatte” i w filmie nam współczesnym pt „Tajemnice Westerplatte”.
I do sięgnięcia do tej powieści oraz do w/w filmów serdecznie zachęcam!
